تاریخچه تحقیقات NaFeEDTA

در سال 2003 والتر و همکاران (J. Nutr. 133: 3158–3161, 2003) در تحقیق خود با عنوان “زیست فراهمی آهن در ترتیلای ذرت با افزودن دی سدیم EDTA بهبود می یابد” می گویند تورتیلا ی آرد ذرت اصلی ترین غذای مردم مکزیک و آمریکای مرکزی هستند. به دلیل غلظت بالای مهار کننده های جذب آهن، فراهمی زیستی این ماتریس ناشناخته است. هدف آنها تعیین مناسب ترین غنی ساز آهن بود که به طور موثر زیست فراهمی آهن را بهبود بخشد. حلالیت آزمایشگاهی این اشکال آهن بررسی شد: آهن غذا با و بدون NA₂EDTA، آهن کاهش یافته عنصری به همراه NA₂EDTA، آهن فومارات با و بدون NA₂EDTA، آهن بیس گلیسینات، سولفات آهن و NaFeEDTA. همچنین فراهمی زیستی در انسان با فرم های فروس فومارات با و بدون NA₂EDTA، آهن بیس گلیسینات، NaFeEDTA و آهن غذا همراه NA₂EDTA مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط آزمایشگاهی، حلالیت از 1% در اشکال آهن بدون NA₂EDTA تا 19.4% برای NaFeEDTA متغیر بود. فرم های آهن با NA₂EDTA دارای مقادیر متوسط بودند. NaFeEDTA بالاترین فراهمی زیستی (5.3) را داشت. فراهمی زیستی همه اشکال آهن در صورت ترکیب با NA₂EDTA، به میزان قابل توجهی بهبود یافت. افزودن NA₂EDTA به فروس فومارات، فراهمی زیستی را از 0.87 به 2.9 افزایش داد. نتیجه گیری شد که NaFeEDTA فرمی از آهن است که به بهترین نحو جذب می شود.

هتیاراچّی و همکاران (J. Nutr. 134:3031–3036, 2004) در مطالعه ای روی کودکان سریلانکا با عنوان “NA₂EDTA باعث افزایش جذب آهن و روی از آرد برنج غنی شده می شود” می گویند آرد برنج به عنوان وسیله ای برای تقویت آهن و روی در سریلانکا پیشنهاد شد. اگرچه آرد برنج به طور گسترده مصرف می شود، اما به عنوان یک غذای غنی شده ارزیابی نشده است و جذب مواد معدنی از جمله آهن و روی از این آرد مشخص نیست. تعیین فراهمی زیستی این مواد مغذی یک مرحله مهم قبل از شروع برنامه غنی سازی است. آنها به طور تصادفی 53 دانش آموز سریلانکایی 6 تا 10 ساله را به 4 گروه تقسیم کردند که غذای محلی تهیه شده با 25 گرم آرد برنج غنی شده با یکی از موارد زیر را مصرف می کردند: 1) آهن 2) آهن + NA₂EDTA 3) روی + آهن یا 4) روی + آهن + NA₂EDTA. سطح آهن و روی 60 میلی گرم بر کیلوگرم بود. آرد برنج همچنین حاوی فولات به میزان 2 میلی گرم بر کیلوگرم در هر گروه بود. EDTA2Na با نسبت مولار NA₂EDTA Fe: ، 1:1 اضافه شد. در مجموع 48 کودک آزمایش را تکمیل کردند. جذب آهن از یک وعده غذایی در گروه هایی که سولفات آهن همراه NA₂EDTA مصرف کرده بودند بیشتر از کسانی بود که سولفات آهن بدون NA₂EDTA مصرف کرده بودند بود. جذب روی در گروه روی + آهن + NA₂EDTA، مقدار ٪6.0±13.5 و در گروه روی + آهن ٪2.0±8.8 بود. اگرچه جذب روی پایین بود، اما نتایج مزیت استفاده از NA₂EDTA برای بهبود جذب آهن و روی را نشان می داد.

آندانگو در پایان نامه دکتری خود تحت عنوان “اثربخشی و ایمنی غنی سازی آرد ذرت با آهن در کودکان آفریقایی” می گوید غنی سازی غذا یک استراتژی موثر در مواجهه با جوامع دارای کمبود ریز مغذی ها است. غنی سازی با آهن به دلیل وجود فیتات ها و دیگر مهار کننده های جذب آهن در رژیم غذایی افراد فقیر یک چالش عمده محسوب می شود. افزودن آهن لزوماً به معنی جذب آن نیست. آهن الکترولیتی به دلیل هزینه کم و پایداری نسبی آن در حامل های غذایی، علیرغم زیست فراهمی پایین در مقایسه با غنی سازهایی مانند نمک های آهنی، در بسیاری از برنامه های ملی انتخاب اصلی بوده است. NaFeEDTA می تواند منبع آهن موثرتری در غذاهای دارای فیتات بالا باشد. پایان نامه ایشان بر اساس یک آزمایش 5 ماهه تصادفی دارونما- کنترل شده انجام شد که بین کودکان مدرسه ای (516 نفر) بین 3 تا 8 سال در کنیا در ماه مه-نوامبر 2005 انجام گرفت. هدف آن اندازه گیری مزایای غنی سازی با NaFeEDTA یا آهن الکترولیتی، و ارزیابی ایمنی استفاده از NaFeEDTA به عنوان یک غنی ساز آهن بود. غنی سازی با NaFeEDTA در سطوح بالا (56 میلی گرم آهن در کیلوگرم آرد)، یا سطوح پایین (28 میلی گرم در کیلوگرم) شیوع کم خونی فقر آهن را به ترتیب 89% و 48% کاهش داد. غنی سازی با دوز بالا با NaFeEDTA منجر به افزایش بیشتر در وضعیت آهن نسبت به سطح دوز پایین شد و در کودکان مبتلا به کمبود آهن از آغاز موثرتر بود. در مقابل، آهن الکترولیتی وضعیت کمبود آهن را بهبود نمی بخشد. این تحقیق نتیجه گیری کرد که در آردهای حاوی فیتات بالا، NaFeEDTA برای مکمل آهن در رژیم غذایی بسیار مناسب است. این مطالعه توصیه می کند که دولتها باید برنامه های ملی را برای غنی سازی غذایی اجرا کنند، به این ترتیب NaFeEDTA باید به عنوان داروی ترجیحی در مواد غذایی با فیتات بالا در نظر گرفته شود.

یانگ و همکاران (Maternal and Child Nutrition. 7:123–128, 2011) در مطالعه ای با عنوان “غنی سازی غذاهای مکمل با NaFeEDTA – ملاحظاتی برای کشورهای در حال توسعه” می گویند سدیم فر (iii) اتیلن دی آمین تترا استات (NaFeEDTA) به عنوان یک ترکیب آهن بسیار زیست فراهم و یک افزودنی غذایی برای غنی سازی توصیه می شود.

آبیزاری و همکاران (J. Nutr. 142: 1836–1842, 2012) در سال 2012 در تحقیقی با عنوان ” خوراک لوبیای کامل تقویت شده با NaFeEDTA باعث بهبود کمبود آهن در بین کودکان مدرسه ای غنا در مناطق بومی مالاریا می شود” اینچنین گفته اند که لوبیا چشم بلبلی، مانند سایر حبوبات، حاوی مقادیر زیادی آهن طبیعی است، اما سرشار از اسید فیتیک (PA) و پلی فنول (PP) نیز هست که جذب آهن را مهار می کند. NaFeEDTA می تواند بر اثر مهاری ترکیبی PA و PP غلبه کند. هدف آنها آزمایش کارآیی وعده غذایی نخود لوبیا چشم بلبلی غنی شده با NaFeEDTA در بهبود وضعیت آهن کودکان مدرسه ای در منطقه بومی مالاریا بود. یک کارآزمایی دوسوکور و کنترل شده را با کودکان مدرسه ای 5 تا 12 ساله از 2 جامعه روستایی در شمال غنا انجام شد (241 نفر). کودکان واجد شرایط به طور تصادفی به 2 گروه درمانی تقسیم شدند تا یا خوراک لوبیا غنی شده با 10 میلی گرم آهن به شکل NaFeEDTA، و یا یک وعده خوراک لوبیا یکسان اما غنی نشده دریافت کنند. وعده های غذایی 3 روز در هفته برای مدت 7 ماه تحت نظارت دقیق ارائه شد. مصرف آرد لوبیا چشم بلبلی غنی شده با NaFeEDTA منجر به بهبود هموگلوبین، فریتین سرم و ذخیره آهن بدن و کاهش گیرنده ترانسفرین در مقایسه با آرد غیر غنی شده شد. غنی سازی منجر به کاهش 30 و 47 درصدی شیوع فقر آهن (ID) و کم خونی فقر آهن (IDA) شد. نتایج نشان می دهد که غنی سازی آرد نخود فرنگی با NaFeEDTA بر اثر مهاری ترکیبی PA و PP غلبه می کند.